استودیو ضبط صدا : صدابرداری موسیقی و موزیک و وکال صدای خواننده و گوینده نریشن و کتاب صوتی

استودیو ضبط صدا (به انگلیسی: Sound studio) مرکز تخصصی برای ضبط صدا ، میکس، و تولید اجراهای موزیکال سازی یا آوازی ، کلمات گفتاری و سایر اصوات است.

اندازه استودیو صدا از یک استودیوی کوچک خانگی به اندازه ای بزرگ که برای ضبط یک صدای یک خواننده و یا گیتاریست و یا گوینده ،

تا بزرگی یک ساختمان بزرگ با فضا برای اجرای یک ارکستر کامل از ۱۰۰ نوازنده یا بیشتر می تواند متفاوت باشد.

در حالت ایده آل ، هم فضاهای ضبط و هم نظارت (گوش دادن و مخلوط کردن) به گونه ای توسط یک مهندس آکوستیک یا مهندس صدا

طراحی شده اند تا به ویژگی های صوتی مطلوب دست یابند (ایزولاسیون صوتی یا پخش یا جذب انعکاسهای صوتی موجود در آن فضا که

می تواند با صدای شنیده شده توسط شنونده تداخل ایجاد کند).

استودیوهای ضبط صدا ممکن است برای ضبط صدای خوانندگان (ووکال یا وکال) ،

صدای ساز نوازندگان (به عنوان مثال: گیتار الکتریک ، پیانو ، ساکسیفون یا گروه هایی مانند ارکسترها) ،

صدای هنرمندان برای تبلیغات یا جایگزینی دیالوگها در فیلم و تلویزیون یا انیمیشن ،

و یا موسیقی متن همراه آنها استفاده شود.

یک استودیوی ضبط شخصی کوچک که استودیوی خانگی نامیده می شود. چنین استودیوهایی اغلب نیازهای خاص یک هنرمند را برآورده می کنند یا به عنوان یک سرگرمی غیر تجاری استفاده می شوند. اولین استودیوهای پروژه مدرن در اواسط دهه 1980 با ظهور دستگاه های ضبط چند آهنگی مقرون به صرفه، سینت سایزرها و میکروفون ها به وجود آمدند. این پدیده با کاهش قیمت تجهیزات و لوازم جانبی MIDI و همچنین محصولات ارزان قیمت ضبط مستقیم روی دیسک رونق گرفت.

استودیوهای معمولی عموما شامل اتاقی به نام “استودیو” یا “لایو روم و یا دد روم؟ ” که مجهز به میکروفون و پایه های میکروفون است و در آن نوازندگان و خوانندگان اجرا می کنند. و همچنین “کنترل روم” ، فضایی است که مهندسین صدا ،

گاهی اوقات همراه با آهنگسازان و تنظیم کنندگان ضبط ، و با استفاده از کنسول های میکس صدا یا رایانه هایی با مجموعه نرم افزاری تخصصی برای میکس و دستکاریتنظیم برابری  و تناسب اصوات و افزودن افکت های مختلف اقدام و صدا را برای ضبط به اصول آنالوگ و یا دیجیتال هدایت می کنند.

مهندسان و تهیه کنندگان به موسیقی زنده و “قطعات” ضبط شده روی بلندگوهای مانیتور یا هدفون گوش می دهند.

در استودیوها غالباً اتاقهای کوچکتری به نام اتاقک ایزوله وجود دارد که می تواند سازهای بلند و ضربه ای مانند :

درام آکوستیک یا تقویت کننده و بلندگوهای گیتار الکتریک را در خود جای دهد تا از تاثیر این صداها بر روی میکروفونهایی که صداهای سایر سازها یا صداها را ضبط می کنند ، جلوگیری به عمل آورد.

استودیوهای اصلی و حرفه ای تر ضبط معمولاً دارای طیف وسیعی از سازها و تجهیزات موسیقی بزرگ و سنگین و قابل حمل در استودیو هستند ، مانند: پیانوی بزرگ ، ارگ هاموند ، پیانو برقی ، چنگ و درام آکوستیک.

چیدمان و تجهیزات استودیو ضبط صدا

استودیوهای ضبط به طور کلی شامل سه (یا چند) اتاق است:

۱) اتاق ضبط استودیو (The live room) که نوازندگان سازها در آن سازهای خود را می نوازند ،

و صدای آنها از طریق میکروفن ها و کابلها و سایر تجهیزات به اتاق کنترل استودیو انتقال می یابند.

۲) اتاقهای کوچک ایزوله (Isolation booths) که همراه با درب اتاقک ایزوله و عایق کاری شده اند.

این اتاقهای کوچک مخصوص نواختن سازهایی خاص و شبیه به اتاقهای مخصوص خوانندگان در استودیو طراحی شده اند.

توضیح اینکه در هر دو نوع اتاق ، معمولاً پنجره هایی وجود دارد تا مجریان ضبط بتوانند

سایر اعضای گروه و سایر کارکنان استودیو را هنگام اجرا و رکورد صدا ببینند .

زیرا خوانندگان ، سرگروهان و نوازندگان اغلب هنگام ضبط از نشانه ها و علامات بصری با مهندس ضبط ارتباط برقرار می کنند.

۳) اتاق کنترل (The control room) جایی که مهندسان صدا و تهیه کنندگان ضبط صدا ، میکروفون و سیگنال های دستگاه را

از طریق یک کنسول میکسر آنالوگ (یا دیجیتال جدید) مخلوط می کنند.

گوش که آواز و نوازندگی را گوش و تنظیم و تناسب می بخشند و نهایتا اصوات خروجی را روی نوار کاست (تا دهه ۱۹۸۰ و اوایل ۱۹۹۰)

یا دیسک سخت (۱۹۹۰ و دهه های بعد) ضبط می نمایند.

این فرایند شنیدن و مدیریت صدا از طریق بلندگوها یا هدفون های مانیتورینگ انجام شده

و دستکاری و بهبود و تنظیم اصوات از طریق تنظیمات کنسول میکسر و یا پنلهای افکت گذاری ایجاد می شدند.

همچنین لازم به ذکر است امروزه بسیاری از این فرایندهای ضبط و ارتقای کیفیت صدا از طریق کارتها و تجهیزات کامپوتری انجام می گیرند

ولی هنوز هم هستند استودیوهایی که همان سیستمهای آنالوگ قدیمی را ترجیح داده و حتی امروزه نیز از آن تجهیزات

قدیمی استفاده می نمایند.

۴) اتاق ماشین (The machine room) ، جایی که تجهیزات پر سر و صداتر ، مانند قفسه های رایانه با فنهای خنک کننده و تقویت کننده ها،

برای جلوگیری از تداخل سر و صدا در فرایند ضبط استودیو در آنجا نگهداری می شوند.

*اگرچه ایزولاسیون و کنترل صدا یک هدف کلیدی در استودیو ضبط صداست ،

ولی معمولا نوازندگان ، خوانندگان ، مهندسین صدا و تهیه کنندگان ضبط باید بتوانند یکدیگر را هنگام ضبط ببینند ،

و برای دیدن حرکات و هدایت یکدیگر، به این ترتیب ، اتاقهای ضبط ، اتاقکهای ایزوله و اتاق کنترل معمولاً رو به هم دارای پنجره هستند.

استودیوهای ضبط با دقت فراوانی و با توجه به مبانی و اصول آکوستیک در اتاقها طراحی شده اند

تا مجموعه ای از فضاها را با ویژگی های آکوستیکی مورد نیاز برای ضبط صدا توسط مهندسین صدا فراهم کنند.

معماری آکوستیک شامل بهبودی صوتی و عایق صدا و همچنین در نظر گرفتن ابعاد فیزیکی خود اتاق است

تا اتاق به لحاظ صوتی به بهترین نحو ممکن پاسخگوی نیازهای صوتی باشند.

اصول آکوستیک مستلزم استفاده از مواد جاذب و انکاس دهنده بر روی سطوح داخلی اتاق ها است.

عایق صوتی تفکیک صوتی اتاق ها را از هم فراهم می کند و نیز از ورود یا خروج ناخواسته صدا به داخل ساختمان جلوگیری می نماید.

همچنین یک استودیو ضبط در محیط شهری باید روی قشای بیرونی خود عایق صوتی داشته باشد

تا از شنیدن صداهای خیابان های اطراف و جاده ها توسط میکروفون در داخل استودیو جلوگیری بعمل آورد.

امروز آنچه در مورد موسیقی گفته می‌شود یکی از پیچیده‌ترین مسائل فرهنگی است که در جوامع غرب ظاهر شده‌است. موسیقی اولیه بعد از درگیری‌ها و نابسامانی‌ها همراه با دیگر فرهنگ‌ها به غرب رسید از کجا و از شجاع همچنان در تاریخ با علامت سوال روبروست. ولی موسیقی در غرب بعد از دوران قرون وسطا به استقلال خود رسید و روزبه‌روز توجه به آن عمیق‌تر شد بعد از ر نسانس زمینه رشد علم در اروپا فراهم‌تر شد و دانشمندان بسیاری هم‌وغم خود را برای بهروزی انسان‌ها به کار بردن فیزیک و شیمی در رأس علوم قرار گرفت آزمایشگاه‌ها شکل گرفت فرمول‌ها استخراج گردید و امروزه نتایج آن کشف کرات دیگر است.

تجهیزات استودیو صدابرداری

تجهیزات موجود در استودیوی ضبط معمولاً شامل موارد زیر است:

a. یک کنسول ترکیبی حرفه ای (میکسر آنالوگ)

b. پیش تقویت کننده های میکروفون (پری امپ)

c. کامپیوتر ومتعلقات

d. مجموعه گسترده ای از میکروفون ها

e. کارت صدای حرفه ای در استودیو و فرایندهای ضبط دیجیتالی

f. پایه میکروفن و پاپ شیلد

g. پنل های مخصوص افکت گذاری روی صدا، مانند کمپرسور ، ریورب ، اکو و دیلی و اکولایزر

h. تجهیزات مانیتورینگ استودیو صدابرداری شامل:

• انواع اسپیکرهای مانیتورینگ

• هدفون مانیتورینگ استودیو (معمولاً پوسته بسته ، برای جلوگیری از نشت صدا به داخل میکروفون)

i. تابلوهای “On Air” یا “Recording” که روشن می شوند تا به سایر کاربران استودیو یادآوری شود که ساکت باشند

j. پوپیتر یا پایه نت (Music stand)

k. صندلی و میز استودیو

l. وسایل نورپردازی جهت امکان تصویربرداری در استودیو صدابرداری (برای ساخت کلیپ و موزیک ویدئوها)

سازها در استودیو صدابرداری و ضبط صدا

همه استودیوهای موسیقی مجهز به انواع سازها نیستند.

برخی از استودیوهای کوچکتر سازی در استودیو ندارند ، و از گروه ها و هنرمندان انتظار می رود که سازها ،

تقویت کننده ها و بلندگوهای مخصوص خود را همراه بیاورند.

با این حال ، استودیوهای ضبط غالباً مجموعه ای از سازها را در لایو روم خود دارند ،

معمولاً سازها ، تقویت کننده ها و بلندگوهای بزرگ ، که سنگین و حمل و نقل آنها دشوار است (به عنوان مثال ، اورگان یا پیانوی هاموند)

یا غیر ممکن (مانند پیانوی اکوستیک) برای کاربرد در یک جلسه ضبط.

داشتن آلات و تجهیزات موسیقی در استودیو هزینه های اضافی را برای استودیو ایجاد می کند ،

زیرا پیانوها باید تنظیم شوند و سازها و تجهیزات مربوطه باید نگهداری شوند.

انواع و مارک تجهیزات موسیقی متعلق به یک استودیو بستگی به سبک موسیقی گروهها و هنرمندانی دارد

که معمولاً در آنجا ضبط می کنند. ابزارهایی که ممکن است در یک استودیو وجود داشته باشد عبارتند از:

• سازهای کیبوردی در استودیو :

پیانو بزرگ آکوستیکپیانوهای برقیمیدی کیبورد یا پیانو استیج مجهز به MIDIسینت سایزرهای قدیمی (به عنوان مثال ، سینت سایزرهای Moog)آمپلی فایر تقویت کننده کیبورد

• درام کیت آکوستیک در استودیو :

برخی از استودیوها دارای مجموعه ای از درام های کلاسیک هستند.

زیرا نوازندگان طبل معمولاً ترجیح می دهند از طبل و سنج خاصی استفاده کنند.

• آمپلی فایر تقویت کننده گیتار باس

• آمپلی فایر تقویت کننده گیتار 

• انواع گیتارها و باس های (قدیمی)

از گیتاریست ها و بیسیست ها اغلب انتظار می رود که گیتار ، بیس و پدال افکت مخصوص خود را بیاورند.

نوازندگان درام نیز اغلب طبل ، سنج و چوب یا برس مخصوص خود را همراه می آورند.

از نوازندگانی که سازهای دیگر را به راحتی حمل می کنند ، مانند سازهای خانواده ویولن ، آکاردئون ، بانجو ،

هورن برنجی و سازهای بادی چوبی نیز انتظار می رود که سازهای خود را بیاورند.

مهمترین سازهایی که ممکن است در استودیو ضبط صدا موجود باشند

موسیقی مستثنی از سایر علوم نیست و گسترش چشمگیری بدست آورده و به‌ همین دلیل سر از آزمایشگاه‌ها درآورده است و دانشمندان را بر آن داشت که بدانند صوت چیست؟ چگونه است؟ و جذابیت آن در چیست؟ به آنچه که رسیدن نظم اصوات بود که انسان‌ها را مجذوب خود می‌کرد. از آن گذشته به نتیجه‌ی دیگری هم رسیدند انسان ناخودآگاه نیاز به نظم دارد و همین صفت موسیقی زیربنای نظم جامعه قرار گرفت .